Mediacje cywilne według prawa
Mediacje cywilne są bezpośrednio związane z szeroko rozumianym prawem i postępowaniem cywilnym. Zakres przedmiotowy tych postępowań wytycza Kodeks Postępowania Cywilnego. Zgodnie z artykułem pierwszym niniejszej ustawy są to sprawy „ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego Kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy cywilne).” Z powyższego zakresu należy wyłączyć mediacje rodzinne, które ze względu na swój szczególny, delikatny charakter różnią się celem i metodami dochodzenia do porozumienia.
Przykładowe sprawy z zakresu mediacji cywilnych
Do częstych problemów związanych z mediacją w sprawach cywilnych są:
- podział majątku wspólnego,
- zniesienie współwłasności,
- dział spadku,
- zapłata,
- rękojmia;
- umowa o roboty budowlane
- umowa o dzieło
- umowa zlecenie
- umowa o pracę
- konflikt pracowniczy
- odszkodowania,
- wydanie rzeczy, nieruchomości,
- ustanowienie drogi koniecznej,
- zachowek,
- ustalenie sposobu korzystania ze służebności,
- ustalenie umowy dzierżawy i umowy najmu,
- przywrócenia stanu zgodnego z prawem,
- złożenie oświadczenia woli,
- eksmisja
- inne postępowania
Ugoda Mediacyjna
Mediacja jest dopuszczalna wszędzie tam, gdzie możliwe jest zawarcie ugody przed sądem.
Kodeks Postępowania Cywilnego nie wprowadza definicji ugody mediacyjnej i ugody sądowej. W tym celu należy odwołać się do definicji ugody zawartej w przepisach Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą „przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać”.
Przykładami spraw, w których możliwość zawarcia ugody została wyłączona, są:
- orzeczenie rozwodu i separacji,
- sprawy dotyczące ustalenia pochodzenia dziecka,
- sprawy dotyczące unieważnienia małżeństwa,
- sprawy o ubezwłasnowolnienia,
- sprawy o uznanie za zmarłego
- sprawy o stwierdzenie zgonu
- stwierdzenie nabycia spadku
- prawa niezbywalne – osobiste, prawo do wynagrodzenia
- sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych
- sprawy rozpoznawane w postępowaniu, upominawczym przed wydaniem nakazu zapłaty,
- sprawy rozpoznawane w postępowaniu nakazowym przed wydaniem nakazu zapłaty.
Należy dodać, że możliwość zawarcia ugody sądowej jest wyłączona w sprawach, w których co najmniej jedna ze stron nieznana z miejsca pobytu jest reprezentowana przez kuratora procesowego.
