Art. 5562. [Domniemanie istnienia wady fizycznej w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego przy sprzedaży konsumenckiej]
Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.
Domniemanie istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego
Domniemanie istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Domniemanie istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego zostało wprowadzone w art. 4 ust. 1 SprzedKonsumU. Nowelizacja KC z 30.5.2014 r. (wynikająca z PrKonsU) również wprowadza to domniemanie, ograniczając możliwość skorzystania z niego do kupującego będącego konsumentem, a ponadto wydłużając z 6 miesięcy do roku okres, w którym stwierdzenie wady daje podstawy do przyjęcia, że wada istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. To domniemanie w bardzo istotny sposób ułatwia konsumentowi wykazanie przesłanki koniecznej dla powstania uprawnień w stosunku do sprzedawcy z tytułu rękojmi. Aby skorzystać z uprawnień przysługujących mu z tytułu rękojmi za wady fizyczne, kupujący powinien wykazać dwie okoliczności: 1) obciążenie rzeczy wadą fizyczną; 2) istnienie wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub powstanie wady z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili (art. 559 KC). Wykazanie drugiej przesłanki często może być niezwykle utrudnione. Z reguły bowiem wada ujawnia się już po wydaniu rzeczy, a dla udowodnienia przesłanki koniecznej dla dochodzenia uprawnień należałoby wykazać, że źródło niezgodności z umową tkwiło w rzeczy już w chwili jej wydania. Domniemanie prawne wprowadzone w omawianym przepisie ma na celu ułatwienie konsumentowi wykazania spełnienia tej przesłanki. Wystarczy bowiem udowodnić, że wada fizyczna wystąpiła w ciągu roku od dnia przejścia niebezpieczeństwa na kupującego (odnośnie do określenia „przejście niebezpieczeństwa na kupującego” zob. uw. do art. 559). W takim przypadku należy przyjąć za udowodnione, że wada fizyczna istniała w chwili wydania rzeczy konsumentowi. Domniemanie to jest wzruszalne, jednak ciężar jego obalenia spoczywa na sprzedawcy. W celu uchylenia się od odpowiedzialności za niezgodność z umową powinien on bowiem wykazać, że w chwili wydania rzecz nie była obciążona wadą fizyczną. Po upływie rocznego terminu od chwili wydania rzeczy kupujący nie traci uprawnień z tytułu rękojmi, jednak nie może skorzystać z dobrodziejstwa domniemania przewidzianego w omawianym przepisie. W takim przypadku na konsumencie spoczywa ciężar udowodnienia, że niezgodność istniała w chwili wydania rzeczy.
KC T. II red. Gutowski 2022, wyd. 3
Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, fragment: Kodeks cywilny. Tom I–III. Komentarz red. prof. dr hab. Maciej Gutowski, 2022
